Stratejik Yönetim

"Stratejik Yönetim" kavramı, kuruluşlarda geleceğin yönetilmesi ile ilgili bir kavramdır. İşletmenin iç ve dış çevresiyle olan ilişkilerinin düzenlenmesi ve yönünün belirlenmesi için yapılacak faaliyetlerin planlanması, örgütlenmesi, uygulanması, koordinasyonu ve kontrol edilmesi süreci olarak tanımlanabilir. Görüldüğü gibi stratejik yönetimde öne çıkan kavramlar; kuruluşların amaçları, rakipleri, iç ve dış çevre şartlarıdır. Fakat en önemlisi bu kavramların kullanılmasıyla oluşturulan stratejilerin uygulanması ve sonuçlarının izlenmesidir. Stratejik yönetimi kısaca bu şekilde tanımlayarak bu konunun daha iyi incelenmesi için bazı terimleri açıklamaya çalışalım.

● STRATEJİ Strateji, Latince’deki yol anlamına gelen "stratum" kelimesinden türemiştir. Yol gösterme, yönlendirme anlamına gelmektedir. Strateji kavramı uzun yıllar askeri bir terim olarak kullanılmıştır. Yönetim bilimlerinde strateji ise, bir işletmenin iç ve dış çevresindeki değişimleri inceleyerek kuvvetli ve zayıf yönlerini tespit etmesi ve bu tespitlerden hareketle rakiplerine üstünlük sağlayabilmek amacıyla planlar geliştirmesi demektir.

● SİSTEM Sistem, şekilde görüldüğü gibi girdileri, çıktıları, bir ya da birkaç süreci içinde barındıran, iç dinamikleri ve dış çevre faktörleri olan unsurlar topluluğudur. Bu tanımdan hareketle her kurum örneğin bir devlet, bir sektör, bir işletme hatta bir aile bir sistem olarak ele alınabilir. Sistemler, "açık sistemler" ve "kapalı sistemler"  olarak ele alınırlar. Kapalı sistemler, yok olmaya mahkum olan sistemlerdir. İç dinamikleri durmuş ya da iyi çalışmayan, dış çevreye tamamen ya da kısmen kapalı olan ekonomik, sosyal ve siyasal sistemlerin ya da şirketlerin yaşamlarını devam ettiremediklerine ilişkin birçok örnek hemen aklımıza gelebilmektedir. Açık sistemler ise iç çevre ve dış çevredeki değişimlerden sürekli şekilde etkilenirler. Ancak iç ve dış çevre şartlarındaki bu değişikliklere aynı zamanda tepki de verirler. Bu tepkiler açık sistemlerin sürekli şekilde yenilenmesine neden olur. Örneğin bir işletmeyi ele alacak olursak ürün bilgisindeki, hammadde ve makine yapısındaki, sermaye yapısındaki, iş gücündeki ve iş gücü teminindeki gelişmeler, iç çevre dinamikleri olarak adlandırılabilir. Sektördeki gelişmeler ve oluşan bilgi birikimi, ulusal ve uluslararası ekonomik gelişmeler, Dünya Ticaret Örgütü (WTO) gibi global kurumların aldığı kararlar, hükümet politikaları, müşteri istekleri ve yapısındaki değişimler, moda ve diğer ekonomik trendler ise dış çevre faktörlerine örnek verilebilir.

● PLANLAMA Uzun vadeli planlama ile "strateji" ya da stratejik planlama çoğu kez bir birine karıştırılır. Uzun vadeli planlama, iç ve dış çevre şartlarının irdelenmesiyle ya da diğer analizlerle elde edilmiş bilgiler çerçevesinde daha önce belirlenmiş amaçlara varmak için alınmış, sonuca odaklı, dinamik kararlar topluluğu olarak tanımlanabilir. Aslında strateji de bir plan şeklidir. Ancak stratejik planlama iki önemli faktör üzerinde çok durur. Bu faktörler:
1-Geleceğin tahmin edilmesi.
2-Rakiplerin durumu.



● SRATEJİK PLANLAMA "Stratejik Yönetim" kavramı kuruluşlarda geleceğin yönetilmesi ile ilgili bir kavramdır. Yukarıda belirtildiği gibi stratejik planlamada, rakipleri de göz önüne alarak geleceğin yönetilmesi önem taşımaktadır. Birçok kuruluşta yönetim kadroları, içinde bulunulan zamanı yönetmeye odaklanmaktadırlar. Bu durumda, kuruluşların gelecek yıllarda karşı karşıya kalacağı tehditler ya da elde edebilecekleri fırsatlar göz ardı edilebilmektedir. Ya da dış ve iç çevre şartlarında meydana gelen değişiklikler çeşitli krizlere neden olabilmektedir. Tersine stratejik yönetim uygulanan kuruluşlar ise kriz ortamlarında bile birçok fırsatlar elde edebilmektedirler. İşte stratejik planlamayı da, bütün bu iç ve dış çevre şartlarında gelecekte oluşacak değişimleri doğru belirleyerek, kurumun rakiplerine karşı üstünlük sağlayacağı önlemleri almak şeklinde tanımlayabiliriz. Strateji kavramının uzun vadeli planla en önemli farkı belirsizlik altında karar verilmesi ve rakiplerin davranışlarına odaklanmasıdır. Stratejik plan yapılırken sonuçları etkileyebilecek rakip veya rakiplerin olası faaliyetlerinin de göz önüne alınması gerekir. Yani strateji belirlenirken yapılan analizin içine olası rakip veya rakipler ile bu rakiplerin bizim ulaşmak istediğimiz sonuçları etkileyebilecek olası faaliyetleri de dahil edilmelidir. Stratejik planlamada, işletmenin iç ve dış çevresi ile ilgili teşhis ve çözümlemelerin doğru yapılması çok önemlidir. Bu amaçla birçok bilimsel yöntemler kullanılmaktadır. Bunlardan en çok bilineni SWOT analizidir. Gelecek ayki yazımızda "SWOT ANALİZİ"nden de söz ederek Stratejik Yönetim konusunu incelemeye devam edeceğiz.
Gele cek yazı :Strate jik Yönet im-2